اروپا خود را در حال یک نبرد نیابتی با روسیه می‌بیند و این موضوع به اندازه‌ای برایش حیاتی است که نمی‌تواند در هیچ رویداد رسمی متأثر از این مسئله نباشد. به خط کردن سینماگران برای تبلیغ جنگ چیزی است که زلنسکی در جریان سخنرانی‌اش در جشنواره کن به طور صریح تکلیفی برای سینماگران خواند. در واقع شاید پس از جنگ دوم جهانی که بخشی از معروف‌ترین سینماگران غربی برای تبلیغات جنگ به خط شدند و حتی بعضاً با لباس نظامی در جبهه شرکت کردند و برخی حتی کشته یا مجروح هم شدند جنگ اوکراین آوردگاه دیگری برای به صف کردن سینما تلقی می‌شود، هرچند با وجود فضای ارعاب گونه‌ای که برای سخن گفتن بر ضد روسیه در اروپا حاکم است، هنوز بسیاری از سینماگران غربی حاضر نشده‌اند تا خود را به عنوان یک سرباز در اختیار منویات ناتوی فرهنگی قرار بدهند و حتی از گوشه و کنار برخی به شکلی علنی مخالفت خود را با این فضای رعب انگیز و سیاست زده بروز می‌دهند. ژان لوک گدار، فیلمساز پیشکسوت و مشهور فرانسوی یکی از آن‌ها است. هر چند برخی معتقدند سن و سال بالای او در این‌که این سینماگر جرئت کرده‌است علنی به انتقاد از جشنواره کن بپردازد و این‌که طمعی به حذف شدن از جرگه هنر و رسانه نداشته باشد، بی‌تأثیر نیست با این‌حال برخی عنوان کرده‌اند که انتقادات گدار می‌تواند سرمایه گذاری برای فیلم بعدی او را با چالش جدی روبه‌رو کند.
پیام انتقادی گدار
پیام انتقادی ژان لوک گدار درباره جشنواره فیلم کن به بهانه پخش تبلیغاتی سخنان رئیس‌جمهور اوکراین در این رویداد سینمایی بازتاب گسترده‌ای در فضای رسانه‌ای پیدا کرده است. کارگردان نامدار فرانسوی در گفتگو با لیبراسیون به شروع جشنواره کن با سخنان زلنسکی اعتراض کرد و آن را به طعنه زیبایی‌شناسی غربی خواند.
گدار که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کارگردان‌های جهان شناخته می‌شود، در پیامی موبایلی گفت: اگر به حضور زلنسکی از زاویه میزانسن نگاه کنید بدیهی است که وی را باید یک بازیگر بد و البته یک کمدین حرفه‌ای در مقابل دیگر متخصصان موفق در حرفه خود قلمداد کرد.
وی گفت: انگار باید یک جنگ جهانی دیگر راه بیندازیم و شاهد فاجعه‌ای دیگر شویم تا متوجه شویم که کن هم یک سلاح تبلیغاتی است. او با به کار بردن عبارتی کنایه آمیز عنوان کرد که آن‌ها هر چه باشد کارشان تبلیغ زیبایی‌شناسی غربی است.
اشاره گدار به این است که نمی‌خواهد جنگ را از زاویه رسانه‌های غربی ببیند، چراکه به گفته او هیچ تعارض بزرگ یا کوچکی وجود ندارد، مگر اینکه پای منافعی در میان باشد. بروتوس، نرون، بایدن یا پوتین، قسطنطنیه، عراق یا اوکراین، به غیر از قتل عام چیزی زیادی تغییر نکرده است.
این کارگردان ۹۱‌ساله افزود: تصور کنید که جنگ خود نوعی از زیبایی‌شناسی است که در طول جشنواره جهانی شکل می‌گیرد و بازیگران آن کشورهای متخاصم هستند. دقیق‌تر گفته شود دولت‌هایی که با هم تضاد منابع دارند، نمایش‌هایی خلق می‌کنند که همه ما در آن هستیم. از نظر شما چطور است؟
رسانه‌های دیگر از جمله آپار تی‌وی که این خبر را گسترش داد، می‌پرسد: گدار مزیتی دارد که آن پیری است، بنابراین او دیگر نمی‌ترسد. او یکی از آخرین افرادی است که برخلاف همکارانش جرئت کرد تا آنچه را واقعاً فکر می‌کند به زبان بیاورد. با اظهار نظری که وی درباره زلنسکی کرد تأمین مالی فیلم بعدی وی دشوار می‌شود، اما او با این پیامش دارد به ما می‌گوید: آزادی و آزادی بیان بهتر از آن است که در برابر کسی که پول می‌دهد زانو بزنی.
نشریه فرانسوی دیگر هم نوشته است: جشنواره کن که برای پاسخ به ممنوعیت‌ها و فاشیسم حاکم بر جشنواره فیلم ونیز ایجاد شد، از همان ابتدا استعاره ساده‌لوحانه و فریبکارانه خود مبنی بر مقاومت جبهه مردمی را برای مدتی طولانی اعلام کرد، اما از همان زمان همگام با سرمایه‌داری بانک‌ها جلو آمد. امروز در پی آنچه گدار به طعنه زیبایی‌شناسی غربی می‌خواند، این جشنواره تولستوی، آیزنشتاین و بسیاری دیگر را سانسور می‌کند و بهتر است اعلام کند تابع همان زیبایی شناسی جنگ است که والتر بنیامین و برشت و بسیاری دیگر در زمان خود از آن صحبت می‌کردند.
انتقاد از حضور تام کروز هالیوودی در کن
در ادامه این مطلب آمده‌است: با جشنواره کن از تارانتینو به بازی‌های ویدیویی رسیدیم و بعد فرانسه برای استقبال از تام کروز و زلنسکی از همان محصولات جانبی کارخانه‌های تجلیل و دستکاری منابع جنگ بهره گرفت.
ژان لوک گدار پخش فیلم حضور زلنسکی را یک «صحنه‌پردازی» خواند که در جریان آن یک بازیگر بد زیر نگاه دیگر متخصصان می‌رود.
در کن همه چیز ممکن است! جت‌های فرانسوی روی فرش قرمز پرواز می‌کنند تا به استقبال تام کروز بروند. فرانسه با «می ۶۸» و ژان لوک گدار آرزوی سینمای دیگری را داشت، اما برای اکثر آن‌هایی که از نظر این جشنواره قهرمان هستند، این رؤیا با آتلانسیسم افسار گسیخته به پایان می‌رسد.
دو سال پیش، اما انتقاد آلن دلون از همجنسگرایی و تبلیغ آن و در زمانی که جشنواره کن قصد داشت به این سینماگر نخل طلای افتخاری بدهد، جنجال زیادی برپا کرد. جشنواره کن طی یک دهه با موجی از فیلم‌هایی میزبانی کرد که در آن‌ها به همجنسگرایی ضریب می‌دادند و به نوعی این رویداد می‌رفت تا به پاتوق همجنسگراها تبدیل شود، اما انتقاد صریح آلن دلون که از قضا او نیز مانند ژان لوک گدار ۹۱‌ساله در سال‌های پایانی عمر خود به سر می‌برد، سبب شد تا این موج در سال‌های اخیر تا حدودی فروکش کند. به نظر می‌رسد جشنواره کن که زمانی از آن به عنوان یک رویداد اروپایی در مقابل هالیوود یاد می‌شد که می‌کوشد نوعی دیگر از سینما را رواج بدهد طی سال‌های اخیر نتوانسته‌است در مقابل قدرت مطلق هالیوود مقاومت کند و با دعوت از بازیگرانی، چون تام کروز که نماد فیلم‌های اکشن هستند به نوعی به گفتمان سال‌های دور خود پشت کرده است. این موضوع در کنار رویکرد سیاست زده و منفعلانه کن صدای غول‌هایی، چون گدار را بلند کرده، اما به نظر می‌رسد کن بیش از آنکه گوش شنوایی برای این انتقادات داشته باشد، ترجیح می‌دهد در تناقض آشکاری که اسیر آن شده است بماند و چاره‌ای برای استقلال خود از مراکز قدرت و لابی‌های سیاست نیندیشد.

منبع: روزنامه جوان